ความเป็นมาของสรีรวิทยาสมาคมแห่งประเทศไทย
โดย  ศาสตราจารย์ นายแพทย์ดิถี  จึงเจริญ

ระหว่างที่ข้าพเจ้าศึกษาและฝึกงานในต่างประเทศ ได้มีโอกาสเข้าร่วมการประชุมทางสรีรวิทยาหลายครั้ง รวมทั้งการประชุม International Congress of Physiological Sciences จึงได้ทราบว่าแต่ละประเทศต่างก็มีสมาคมสรีรวิทยา ประกอบกับการศึกษาวิจัยทางสรีรวิทยามีขอบเขตกว้างขวางและก้าวหน้าไปไกลมาก ทั้งได้เห็นความร่วมมือของนักวิจัยเหล่านั้นอย่างน่าประทับใจ จึงมีความปรารถนาที่จะเห็นวิชาสรีรวิทยาในบ้านเราเป็นปึกแผ่นและก้าวหน้าตามทันต่างประเทศ แต่เมื่อ 30 ปีที่ผ่านมา บ้านเรามีผู้ทำงานในสาขาสรีรวิทยาไม่กี่คน จึงมิได้คิดดำเนินการแต่ประการใด ต่อมาในปี พ.ศ. 2514 คณะกรรมการจัดการประชุม Regional Meeting of International Union of Physiological Sciences, Sydney, Australia ได้ติดต่อขอให้ช่วยแจ้งข่าวการประชุมแก่ผู้สนใจในประเทศไทย จึงทบทวนดู ก็พบว่าในประเทศเรามีสถาบันใหม่ ๆ เพิ่มขึ้นและมีอาจารย์รวมเป็นจำนวนไม่น้อย ประกอบกับการรับราชการที่ผ่านมา ได้ประสบกับปัญหาการจัดหาอาจารย์และเครื่องมือเครื่องใช้ ทำให้ตระหนักว่าเป็นการยากที่จะสร้างภาควิชาสรีรวิทยาในสถาบันใดสถาบันหนึ่งให้สมบูรณ์ได้ ทางที่ดีควรรวมกลุ่มและช่วยกันคนละไม้คนละมือตามความถนัดเพื่อความเจริญทางวิชาการของประเทศชาติ จึงถือโอกาสเชิญประชุมหารือเพื่อหาทางจัดการประชุมสรีรวิทยาของเราบ้าง

หัวหน้าภาคสรีรวิทยาจากสถาบันต่าง ๆ เห็นชอบด้วยและตกลงให้จัดประชุมวิชาการขึ้นเป็นครั้งแรก ณ ภาควิชาสรีรวิทยา คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล เมื่อวันที่ 20 มีนาคม 2515 นอกจากการประชุมทางวิชาการแล้ว ผู้เข้าร่วมประชุมได้แสดงความเห็นชอบในการรวมกลุ่มและให้จัดการประชุมวิชาการเช่นนี้ทุกปี ต่อมาการประชุมครั้งที่ 2 ภาควิชาสรีรวิทยา คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดลเป็นผู้จัด เมื่อวันที่ 26 มีนาคม 2516 ที่ประชุมได้สรุปวัตถุประสงค์ของการรวมกลุ่มว่าเพื่อส่งเสริมการประชุมวิชาการ และเพื่อความสะดวกในการติดต่อกับ International Union of Physiological Sciences โดยได้พิจารณารูปแบบของการรวมกลุ่มว่าควรเป็น 1) ชมรมหรือสมาคม 2) สาขาของสมาคมวิทยาศาสตร์แห่งประเทศไทย หรือ 3) สาขาของสมาคมอื่น ในที่สุดที่ประชุมได้ลงความเห็นว่าระยะแรกควรก่อตั้งเป็นชมรมก่อน เพราะสะดวกในด้านกฎหมาย และมอบให้หัวหน้าภาควิชาหรือผู้แทนเป็นกรรมการร่างระเบียบข้อบังคับของชมรม

ต่อมาการประชุมวิชาการครั้งที่ 3 ภาควิชาสรีรวิทยา คณะทันตแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย จัดขึ้นเมื่อวันที่ 28 มีนาคม 2517 ที่ประชุมจึงได้ร่วมกันเสนอร่างระเบียบข้อบังคับของชมรม และกำหนดวัตถุประสงค์ดังนี้

1. สนับสนุนการสอนวิชาสรีรวิทยาและวิชาที่เกี่ยวข้อง
2. ส่งเสริมการวิจัยเพื่อความก้าวหน้าทางวิชาการ
3. เผยแพร่ความรู้แก่สมาชิกและวงการที่เกี่ยวข้อง
4. สร้างความสัมพันธ์และความสามัคคีระหว่างผู้ปฏิบัติงานในเครือเดียวกัน

ในการประชุมครั้งนี้ได้แก้ไขระเบียบข้อบังคับบางประการ ต่อมาได้ดำเนินการเลือกตั้งนายกชมรมและแต่งตั้งคณะกรรมการบริหารตามนัยแห่งระเบียบนั้น

การประชุมวิชาการครั้งที่ 4 ภาควิชาสรีรวิทยา คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ จัดขึ้นเมื่อวันที่ 18-19 เมษายน 2518 และที่ประชุมได้พิจารณารับรองระเบียบข้อบังคับของชมรมเป็นที่เรียบร้อย การประชุมวิชาการครั้งที่ 5 ภาควิชาสรีรวิทยา คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล จัดขึ้นเมื่อวันที่ 16 เมษายน 2519 และตามด้วยการฝึกอบรมเกี่ยวกับอีเล็กทรอนิกส์ที่ใช้ในทางสรีรวิทยา ในการประชุมครั้งนี้ได้มีการเลือกตั้งนายกชมรมและกรรมการชุดใหม่ การประชุมวิชาการครั้งที่ 6 อาจารย์สรีรวิทยา มหาวิทยาลัยขอนแก่น ได้ร่วมกันจัดประชุม เมื่อวันที่ 22-23 เมษายน 2520 การประชุมวิชาการครั้งที่ 7 ภาควิชาสรีรวิทยา คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ จัดการประชุมขึ้นเมื่อวันที่ 26-28 เมษายน 2521 ที่ประชุมให้ความเห็นว่าชมรมสรีรวิทยาเป็นปึกแผ่นพอสมควรแล้ว และได้ตกลงร่วมกันให้ดำเนินการจัดตั้งเป็น "สมาคม" จึงได้ช่วยกันร่างระเบียบข้อบังคับตามรูปแบบสมาคมทั่วไปและเพิ่มวัตถุประสงค์อีกข้อว่า "เป็นศูนย์กลางติดต่อประสานงานและแลกเปลี่ยนความรู้ทางด้านสรีรวิทยากับสถาบันต่างประเทศ" และได้ยื่นคำร้องขอจัดตั้งสมาคมต่อกองวัฒนธรรม กรมการศาสนา กระทรวงศึกษาธิการ เมื่อวันที่ 10 มกราคม 2522 โดยมีรายชื่อผู้เริ่มจัดตั้งสมาคม ดังนี้

1. ศ. นพ.ดิถี จึงเจริญ
2. ศ. นพ.ชูศักดิ์ เวชแพศย์
3. ผศ. ดร.เลียงชัย ลิ้มล้อมวงศ์
4. ศ.เฉลา ลิมปินันท์
5. ศ. นพ.สุทิพย์ พรรธนะแพทย์

ต่อมาวันที่ 17 มกราคม 2522 ได้รับหนังสือทักท้วงให้แก้ไขระเบียบข้อบังคับให้ถูกต้องตามกฎหมาย เมื่อแก้ไขแล้วเสร็จ จึงได้ยื่นเพื่อขอรับการพิจารณาใหม่ เมื่อวันที่ 25 มกราคม 2522

สำหรับการประชุมวิชาการครั้งที่ 8 ภาควิชาสรีรวิทยา คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล ได้จัดขึ้นเมื่อวันที่ 27-28 เมษายน 2522 และต่อมาเมื่อวันที่ 23 กรกฎาคม 2522 เลขาธิการคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติได้แจ้งอนุญาตให้จัดตั้งสมาคมได้และได้ดำเนินการจดทะเบียนสมาคม เมื่อวันที่ 22 ตุลาคม 2522 และเมื่อสมาคมมีความแข็งแรงมั่นคงและมีจำนวนสมาชิกมากขึ้น จึงได้เปลี่ยนสถานภาพและเปลี่ยนชื่อเป็น "สรีรวิทยาสมาคม" ในปี พ.ศ. 2523 ต่อมาในปี พ.ศ. 2525 ได้เพิ่มเติมชื่อสมาคม เป็น "สรีรวิทยาสมาคมแห่งประเทศไทย" หรือใช้ชื่อย่อว่า สสท จวบจนถึงปัจจุบัน จึงนับว่า สสท เป็นองค์กรที่มีประวัติความเป็นมาที่ยาวนานมาก

กรรมการสรีรวิทยาสมาคมแห่งประเทศไทย
(พ.ศ. 2567-2569)